Polityka rachunkowości stosowana od 1 stycznia 2018 roku
Grupa stosuje uproszczone podejście dopuszczone przez MSSF 9 i wycenia odpisy aktualizujące w wysokości strat kredytowych spodziewanych w całym okresie życia należności handlowych.
Prawdopodobieństwo poniesionych strat kredytowych zostało oszacowane na podstawie historycznej analizy odzyskiwalności sald należności handlowych w określonych przedziałach wiekowania.
W tym celu dokonano oszacowania wskaźników braku wypełnienia zobowiązania przez kontrahentów dla poszczególnych przedziałów wiekowania zaprezentowanych w tabeli zawierającej analizę wiekowania należności handlowych.
Odpis z tytułu utraty wartości oblicza się uwzględniając wskaźniki braku wypełnienia zobowiązania oraz wysokość salda należności niespłaconych na dzień bilansowy dla każdego przedziału struktury wiekowej.
Poza tym Grupa dokonuje indywidualnych odpisów aktualizujących, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że Grupa nie będzie w stanie otrzymać należnych kwot.
Polityka rachunkowości stosowana do 31 grudnia 2017 roku
Zgodnie ze stosowaną wcześniej polityką rachunkowości były tworzone:
a) specyficzne odpisy aktualizujące wartość:
- należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości - do wysokości 100%;
- od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości - do wysokości 100%;
- należności od dłużników objętych postępowaniem ugodowym lub układowym - do wysokości 100%;
- należności kwestionowane przez dłużnika - do wysokości 100%;
- należności od dłużników objętych postępowaniem naprawczym - do wysokości 100%;
- należności dochodzone na drodze sądowej - do wysokości 100%;
b) ogólne odpisy aktualizujące wartość:
- należności przeterminowanych w przedziale 6 do 12 miesięcy - do wysokości 50% kwoty należności;
- należności przeterminowanych w przedziale powyżej 12 miesięcy - do wysokości 100% kwoty należności.
Kwotę odpisu aktualizującego wartość należności stanowi różnica pomiędzy bieżącą wartością księgową a niższą od niej wartością odzyskiwalną. Odpis aktualizujący wartość należności handlowych prezentowany jest w ramach pozostałych kosztów operacyjnych.
Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach
Kalkulacja i wycena odpisów aktualizujących wartość należności handlowych oraz aktywów z tytułu umów z klientami jest obszarem wymagającym szacunku. Oczekiwane straty kredytowe są kalkulowane na bazie indywidualnej oceny odzyskiwalności danej należności oraz z uwzględnieniem modelu stosowanego przez Grupę w celu oszacowania wskaźnika braku wypełnienia zobowiązania przez kontrahentów. Indywidualnie ustalane odpisy aktualizujące wymagają oceny czy dana należność zostanie spłacona przez kontrahenta z uwzględnieniem ustanowionych zabezpieczeń, zawartych ugód. Ocena taka dokonywana jest przez istniejące w spółkach Grupy komórki windykacyjne. Stosowany przez Grupę model szacowania wskaźnika oczekiwanego niewypełnienia zobowiązania przez kontrahentów opiera się o uproszczoną matrycę odpisów aktualizujących w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności. Przy oszacowaniu oczekiwanych strat kredytowych zastosowano metodę opartą o wskaźniki oczekiwanego niewypełnienia zobowiązania ustalone na podstawie danych historycznych za lata 2015 - 2018 pochodzących z systemów finansowo-księgowych. Kalkulacja odpisów aktualizujących należności zaprezentowana jest w poniższych tabelach.
Struktura należności handlowych oraz pozostałych należności
| 31/12/2018 | 31/12/2017 | |
|---|---|---|
| Należności handlowe | 840,7 | 844,8 |
| Odpis aktualizujący należności | (155,4) | (156,0) |
| Razem | 685,3 | 688,8 |
| Aktywa długoterminowe | 0,7 | 1,8 |
| Aktywa krótkoterminowe | 684,6 | 687,0 |
| Razem | 685,3 | 688,8 |
Uzgodnienie odpisów aktualizujących wartość należności handlowych
| Odpisy aktualizujące wartość należności handlowych |
31/12/2018 | 31/12/2017 | ||
|---|---|---|---|---|
| Oczekiwane straty kredytowe w całym okresie |
Razem | |||
| Bez utraty wartości |
Z utratą wartości |
|||
| Stan na początek okresu sprawozdawczego według MSR 39 |
- | 156,0 | 156,0 | 152,9 |
| Korekta z początkowego zastosowania MSSF 9 | 3,3 | - | 3,3 | - |
| Stan na początek okresu sprawozdawczego według MSSF 9 |
3,3 | 156,0 | 159,3 | 152,9 |
| Zawiązanie | - | 11,8 | 11,8 | 11,4 |
| Rozwiązanie | (0,3) | (14,5) | (14,8) | (5,2) |
| Wykorzystanie | - | (3,6) | (3,6) | (1,7) |
| Wycena bilansowa | - | 0,6 | 0,6 | (1,2) |
| Różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek zagranicznych | - | 2,1 | 2,1 | (0,2) |
| Stan na koniec okresu sprawozdawczego | 3,0 | 152,4 | 155,4 | 156,0 |
Zmiany wartości bilansowej brutto należności handlowych
| 2018 | Należności handlowe brutto | Razem | |
|---|---|---|---|
| Bez utraty wartości |
Z utratą wartości |
||
| Stan na początek okresu sprawozdawczego | 685,1 | 159,7 | 844,8 |
| Powstałe | 6 410,0 | 0,1 | 6 410,1 |
| Odsetki naliczone | 3 | 0,1 | 3,1 |
| Spisane | - | (3,6) | (3,6) |
| Spłacone | (6 407,2) | (11,5) | (6 418,7) |
| Przeniesione | (8,8) | 8,8 | - |
| Wycena bilansowa | (0,6) | 0,9 | 0,3 |
| Różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek zagranicznych | 2,9 | 1,8 | 4,7 |
| Stan na koniec okresu sprawozdawczego | 684,4 | 156,3 | 840,7 |
Analiza wiekowa należności handlowych
| 31/12/2018 | 1/01/2018 | 31/12/2017 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Brutto | Oczekiwane straty kredytowe | Netto | Brutto | Oczekiwane straty kredytowe | Netto | Brutto | Odpis aktualizujący | Netto | |
| Należności nieprzeterminowane | 613,3 | (1,9) | 611,4 | 608,1 | (3,5) | 604,6 | 608,1 | (1,8) | 606,3 |
| Należności przeterminowane | |||||||||
| od 0 - 30 dni | 47,3 | (0,3) | 47,0 | 59,4 | (1,0) | 58,4 | 59,4 | - | 59,4 |
| od 31 - 90 dni | 16,7 | (0,7) | 16,0 | 15,8 | (1,1) | 14,7 | 15,8 | (0,8) | 15,0 |
| od 91-180 dni | 6,2 | (1,5) | 4,7 | 4,8 | (1,1) | 3,7 | 4,8 | (0,8) | 4,0 |
| od 181 - 365 dni | 6,5 | (2,9) | 3,6 | 6,1 | (4,7) | 1,4 | 6,1 | (4,7) | 1,4 |
| powyżej 365 dni | 150,7 | (148,1) | 2,6 | 150,6 | (147,9) | 2,7 | 150,6 | (147,9) | 2,7 |
| Razem | 840,7 | (155,4) | 685,3 | 844,8 | (159,3) | 685,5 | 844,8 | (156,0) | 688,8 |